Μαρία Περετζή

Η ιδρύτρια και σκηνοθέτης του Θεάτρου ΡΟΔΑ Μαρία Περετζή, μιλάει εφ όλης της ύλης με αφορμή την παράσταση  ΕΛΕΥΣΙΝΙΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ

– Ο σύγχρονος άνθρωπος ανατρέχει στο παρελθόν για να βρει τις απαντήσεις στο παρόν και το μέλλον του. Ποια θεωρείτε ως τη σημαντικότερη διδαχή και πως μεταφράζεται στο δικό μας σήμερα;

Μ.Π. Η Τεχνολογία σπρώχνει την κοινωνία μας, αμείλικτα θα έλεγα, σε δρόμους καινούριους, που συνεχώς φέρνουν απρόσμενες αλλαγές στη ζωή μας. Πολλές από αυτές είναι καλοδεχούμενες ενώ άλλες προκαλούν σημαντικά προβλήματα.

Το μεγαλύτερο αγαθό, που μοιάζει να ξεχνιέται και πιο εύκολα, είναι το να διατηρεί κανείς την ανθρωπιά του, και να μάθει να μην το ξεχνά ακόμα και όταν πιέζεται από εξωτερικές συνθήκες, όσο ασφυκτικές και εάν είναι αυτές.

Τέτοια προβλήματα, που αφορούν την «ψυχή», ας το πούμε έτσι, είχαν γίνει απόλυτα κατανοητά από τις αρχαίες Παραδόσεις. Αυτό είναι και το νόημα της «ψυχαγωγίας». Ο πυρήνας της διδασκαλίας κάθε σημαντικής πνευματικής Παράδοσης παραμένει ζωντανός όταν αυτή, με το δικό της τρόπο, μάς θυμίζει το πώς να είναι κανείς άνθρωπος μέσα στο καθεστώς των συνεχών αλλαγών στις οποίες ζούμε.

-Μιλήστε μας για τα Ελευσίνια Μυστήρια και τη σημαντική βράβευση από τον Όμιλο UNESCO Πειραιώς και Νήσων και το International Action Art .

Μ.Π. Η ασχολία της ΡΟΔΑ με τα Ελευσίνια Μυστήρια ήρθε σαν αποτέλεσμα της ανάγκης που υπάρχει, να μελετηθεί η στενή σχέση που υπάρχει ανάμεσα στην Ελληνική Φιλοσοφία και τα αρχαία Μυστήρια.

Ο τρόπος που παρουσιάζουμε τα Ελευσίνια ακολουθεί την άποψη ότι το σύνολο της Ελληνικής Φιλοσοφίας αναδύθηκε μέσα από τις αρχαίες Μυστηριακές Τελετές. Πιστεύω ότι το έργο μας γίνεται κατανοητό και ακουμπά τους θεατές ακριβώς επειδή προσεγγίσαμε τα Ελευσίνια με αυτό τον τρόπο.

Τη βράβευσή μας από τον όμιλο της UNESCO πρέπει να τη δούμε σαν επιβράβευση της προσπάθειάς μας να κάνουμε τον μέσο θεατή κοινωνό φιλοσοφικών απόψεων που συχνά η στεγνή ακαδημαϊκή οπτική γωνία τα κάνει να φαίνονται δυσπρόσιτα και ακατανόητα, απομακρυσμένα από την καθημερινή ζωή.

Η πρόθεσή μας είναι να διατηρήσουμε ζωντανή την παράστασή μας και να την προβάλλουμε όσο είναι δυνατόν, καθώς τη βλέπουμε σαν εισαγωγή στην ίδια την Ελληνική Πνευματικότητα.

Η Θεατρική Ομάδα ΡΟΔΑ αποτελείται από ερασιτέχνες και επαγγελματίες ηθοποιούς, μουσικούς και λοιπούς καλλιτέχνες, τεχνικούς και ανθρώπους των γραμμάτων, ενώ τα σκηνικά και τα κοστούμια όλων των παραστάσεων σας, τα επιμελούνται τα μέλη της θεατρικής ομάδας. Πιστεύετε στη δύναμη της συλλογικότητας;

Μ.Π. Ας είμαστε ρεαλιστές. Η δύναμη της συλλογικότητας είναι τεράστια υπόθεση, αλλά η επίτευξη μιας ομαλής συλλογικής σχέσης δεν είναι εύκολο θέμα. Πέρα από την καλή θέληση, απαιτεί και σκληρή δουλειά, καθώς εύκολα στις σχέσεις των ανθρώπων υπεισέρχονται κάθε λογής ζιζάνια, όπως η αυταρέσκεια, οι εγωισμοί και άλλα τέτοια.

Μόνον η βεβαιότητα, ότι ο στόχος για τον οποίο εργαζόμαστε έχει αξία, μόνον αυτό μπορεί να εξομαλύνει τέτοιες αντιθέσεις. Ίσως ο μεγαλύτερος κόπος που έχει απαιτηθεί από τα μέλη της Ομάδας μας, είναι να ξεπεράσουμε τέτοια προβλήματα, τα οποία αναπόφευκτα εμφανίζονται όταν απαιτείται αληθινή, αποτελεσματική συνεργασία.

Το κοινό του θεάτρου ΡΟΔΑ είναι πολυσυλλεκτικό. Έρχονται και πολλοί νέοι άνθρωποι στις μοναδικές – για τα ελληνικά δεδομένα -παραστάσεις σας. Τι τους εντυπωσιάζει περισσότερο; Γνωρίζουν το ιστορικό και φιλοσοφικό υπόβαθρο των παραστάσεών σας;

Μ.Π. Πιστεύω ότι πέρα από τα πετυχημένα θεατρικά στοιχεία των παραστάσεών μας, δηλαδή, πέρα από το κείμενο, τα κοστούμια, τους χορούς, τη μουσική και όλα τα άλλα που εντυπωσιάζουν με την ποιότητά τους, οι θεατές εισπράττουν τις φιλοσοφικές μας θέσεις με έναν άμεσο τρόπο.

Το υπόβαθρο των παραστάσεών μας γίνεται κατανοητό ακόμα και σε όσους μάς βλέπουν για πρώτη φορά, ακόμα και χωρίς να γνωρίζουν τίποτα για εμάς. Οι θεατές διαισθάνονται τις προθέσεις μας, και καταλαβαίνουν ότι τις έχουμε υπηρετήσει με ευθύτητα και ειλικρίνεια.

Στην εποχή μας οι ρυθμοί είναι εξαιρετικά έντονοι και η τεχνολογία έχει κατακλύσει τα πάντα. Σε λίγο σχεδόν όλες οι καθημερινές μας δραστηριότητας θα είναι αυτοματοποιημένες και η επαφή με τη φύση θα φαντάζει ολοένα και πιο…ξένη. Πιστεύετε πως το μέλλον του θεάτρου, των τεχνών γενικότερα, είναι δυστοπικό;

Μ.Π. Η Τέχνη δεν είναι ένα απλό αποτέλεσμα του πολιτισμού. Θα έλεγα ότι ισχύει το αντίστροφο: ο πολιτισμός είναι το αποτέλεσμα της ανάγκης τού ανθρώπου για πνευματική αναζήτηση, αυτή που εκφράζεται μέσω της Τέχνης.

Εδώ μιλάμε για την ανάγκη τού ανθρώπου να αναζητήσει κάποιο νόημα στη ζωή του. Οπωσδήποτε, η Τέχνη έχει και μια άλλη όψη, σκοτεινή. Στο θέατρο για παράδειγμα υπάρχει ο θεατρινισμός, με τον ίδιο τρόπο που στη δημοσιογραφία υπάρχουν τα fake news και ο κίτρινος τύπος. Αλλά όπως είναι γνήσια η ανάγκη της Ενημέρωσης, έτσι θα είναι πάντα γνήσια η ανάγκη της Ψυχαγωγίας, με την παραδοσιακή έννοια του όρου σαν Αγωγή-Ψυχής. Κι αυτή πάντα θα απαιτεί να υπάρξει υπέρβαση της καθημερινότητας, αυτή που μπορεί να εκφραστεί μόνον μέσα από την Τέχνη.

Αυτή η υπέρβαση αφορά το διάλογο ανάμεσα στην Τέχνη και τον Θεατή, τον Αναζητητή. Τα προβλήματα που πάντα θα νιώθει ο άνθρωπος πρέπει να βρουν την έκφρασή τους και να αναδειχτούν. Μόνον τότε μπορεί να έρθει η κάθαρση. Αυτό το δρόμο ακολουθεί το Θέατρο τού Ιερού.

Τι άλλο  να περιμένουμε από το πάντα πρωτοπόρο Θέατρο ΡΟΔΑ;

Μ.Π. Η δυνατότητα της επιρροής που μπορεί να ασκήσει το «Θέατρο τού Ιερού» είναι μόνιμη κοινωνική ανάγκη. Αυτήν υπηρετεί και θα υπηρετεί η ΡΟΔΑ.

Δημοσιεύθηκε στο Ecogreennet (2025)